تنوع ژنتیکی تعدادی از توده های بومی گشنیز ایران از نظر برخی ویژگی های ریخت شناسی، پدیده شناسی و فیزیولوژیک

قبل از انجام هر برنامه به­نژادی، باید از مقدار تنوع ژنتیکی جامعه گیاهی مورد مطالعه اطلاع داشت. به همین منظور جهت بررسی تنوع ژنتیکی موجود در توده های بومی گشنیز ایران، آزمایشی بر روی 16 توده بومی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393 و در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. اختلاف معنی داری بین توده های گشنیز از نظر تمامی ویژگی­های مورد مطالعه وجود داشت. بر اساس نتیجه­های مقایسه میانگین ها به ترتیب توده 450 برای عملکرد میوه، توده 160 برای مقدار اسانس و توده 353 برای وزن خشک بوته بیشترین میانگین را داشتند. بر اساس نتیجه­های تجزیه به عامل ها، تعداد 5 عامل در نظر گرفته شد که در مجموع 31/77% از واریانس داده ها را توجیه کردند. همچنین بر اساس نتیجه­های تجزیه خوشه ای، توده های گشنیز به چهار گروه تقسیم شدند، به طوری که بر اساس ماتریس فاصله ای فرد با فرد، بیشترین فاصله ژنتیکی بین توده های 306 و 230 و کمترین فاصله ژنتیکی بین توده های 347 و 36 مشاهده شد. در نهایت، برای رسیدن به عملکرد میوه، عملکرد سبزی و زودرسی بالا به ترتیب استفاده از توده های 450، 353 و 230 در برنامه های به نژادی توصیه می شود.